آلکید رزین ها یکی از رایجترین چسبها در صنعت پوششها هستند که به دلیل مقرون به صرفه بودن، تطبیق پذیری و سهولت کاربرد ارزشمند هستند. با این حال، این رزین ها با چالش های متعددی نیز همراه هستند که می تواند عملکرد و دوام آنها را در طول زمان محدود کند. برخی از قابل توجه ترین مسائل عبارتند از: پایداری هیدرولیتیکی ضعیف، مقاومت اسیدی کم، تغییر رنگ در طی پلیمریزاسیون و کاهش وزن مولکولی و ویسکوزیته. علاوه بر این، رزین های آلکیدی به طور کلی پایداری حرارتی اکسیداتیو کمتری در مقایسه با رزین های جایگزین دارند.
پایداری هیدرولیتیک
یکی از نقاط ضعف اولیه رزین های آلکیدی حساسیت آنها به هیدرولیز است. در این فرآیند، مولکولهای آب به پیوندهای استری در ساختار پلیمر حمله کرده و آنها را تجزیه میکنند و منجر به تخریب میشوند. این امر به ویژه برای رزینهای آلکیدی موجود در آب که معمولاً از زمانهای خشک شدن طولانی و زرد شدن قابل توجه در طول پخت رنج میبرند، مشکلساز است.
برای افزایش پایداری هیدرولیتیک، محققان مونومرهای تخصصی را در فرمولاسیون آلکیدی معرفی کرده اند. این مونومرها به تقویت زنجیرههای پلیمری کمک میکنند و آنها را در برابر خرابی ناشی از رطوبت مقاومتر میکنند. علیرغم این تلاش ها، حفظ پایداری هیدرولیتیکی قابل اعتماد یک کار پیچیده باقی مانده است. این به این دلیل است که در طی واکنش پلی تراکم اولیه، آب باقیمانده باید به طور کامل حذف شود تا از هیدرولیز زودرس پیوندهای آمیدی در مونومرها جلوگیری شود. حتی مقدار کمی آب در فرآیند واکنش می تواند دوام محصول نهایی را تضعیف کند.
مقاومت در برابر اسید
رزین های آلکیدی ذاتاً در برابر حمله اسیدهای قوی – به ویژه اسیدهای معدنی غلیظ، اسیدهای آلی قوی و اسیدهای اکسید کننده آسیب پذیر هستند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض چنین مواد شیمیایی می تواند ساختار رزین را ضعیف کند و در نهایت طول عمر پوشش را کوتاه کند. این امر استفاده از پوششهای مبتنی بر آلکید را در محیطهایی که در معرض مواد شیمیایی تهاجمی هستند، مانند تأسیسات صنعتی یا مناطق ساحلی با پاشش نمک زیاد، محدود میکند.
در طول سالها، محققان رزینهای آلکیدی اصلاحشده با مقاومت شیمیایی بهبود یافته تولید کردهاند. با تغییر ساختار رزین یا ترکیب مواد افزودنی خاص، این فرمولها عملکرد بهتری را در محیطهای خورنده ارائه میدهند. با این حال، غلبه بر مسئله مقاومت اسیدی به طور کامل یک چالش باقی میماند، بهویژه هنگام متعادل کردن هزینه، مقررات زیستمحیطی و سهولت فرمولبندی.
تغییر رنگ در طی پلیمریزاسیون
از مشکلات دیگر آلکید رزین ها، تغییر رنگ در طی پلیمریزاسیون توسط گونههای رادیکال آزاد انجام میشود که به راحتی در حضور گروههای آمینه آزاد و/یا اسیدهای چرب غیراشباع تولید میشوند. این رادیکالهای آزاد میتوانند با سایر اجزای رزین تعامل داشته و منجر به تغییر رنگ شوند.
این مشکل آلکید رزین می تواند به ویژه در هنگام استفاده از اسیدهای چرب غیراشباع که مستعد اکسید شدن هستند، مشخص شود. اکسیداسیون می تواند منجر به تشکیل ترکیبات رنگی شود که به تغییر رنگ رزین کمک می کند.
برای کاهش این مشکل، رزین های رنگ روشن را می توان با استفاده از اسیدهای چرب اشباع شده یا جاذب های رادیکال در طی پلیمریزاسیون به دست آورد. این رویکردها می توانند به کنترل تولید رادیکال های آزاد کمک کنند و در نتیجه خطر تغییر رنگ را کاهش دهند.
وزن مولکولی کمتر، ویسکوزیته، و پایداری حرارتی اکسیداتیو
از مشکلات آلکید رزین ها این است که برخی از آنها نیز با مشکل وزن مولکولی کمتر، ویسکوزیته و پایداری حرارتی اکسیداتیو در مقایسه با رزین های آلکیدی معمولی مواجه هستند. این موضوع می تواند بر عملکرد و کاربرد رزین تأثیر بگذارد.
با وجود این مشکلات آلکید رزین ها، تلاشهای تحقیق و توسعه برای بهبود خواص و عملکرد آنها ادامه دارد. هدف، بهبود و رفع مشکلات آلکید رزین ها و افزایش مقاومت در برابر هیدرولیز و اسیدها، کاهش تغییر رنگ در طی پلیمریزاسیون و بهبود وزن مولکولی، ویسکوزیته و پایداری حرارتی اکسیداتیو است.
در نتیجه، در حالی که آلکید رزین ها با مشکلات متعددی مواجه هستند، به دلیل تطبیق پذیری، هزینه کم و سهولت استفاده، جزء حیاتی در صنعت پوشش باقی می مانند. با تحقیق و توسعه مداوم، عملکرد و کاربرد آلکید رزین ها همچنان بهبود مییابد و بر مشکلات آن غلبه میکند.
5 پاسخ
خیلی خیلی ممنون
🙏🏻🙏🏻
سلام پرشیا رزین ممنون از مقاله خوبتون. کدوم مشکل شایع تره؟
سلام،
در تولید آلکید رزین، مشکلات پایداری هیدرولیک و پایداری حرارتی اکسیداتیو به طور کلی از مشکلات رایج تری هستند. اما این وابسته به شرایط و فرایندهای تولید ممکن است متفاوت باشد. به هر حال، در بیشتر موارد، مشکلات پایداری هیدرولیک و پایداری حرارتی اکسیداتیو میتوانند به عنوان دو مشکل شایع در تولید آلکید رزین تلقی شوند.
با تشکر
سلام. میشه درباره تغییر رنگ آلکیذ رزین کمی بیشتر توضیح بدید؟